Jakub Krzysztofik, prelegent 4 Design Days 2018: Rewitalizacja podkreśla niepowtarzalność
Wywiad ukazał się na Property Design 19 grudnia 2017:
Naszym zadaniem było użycie takich środków projektowych, aby podkreślić niezwykłość i niepowtarzalność Łodzi. Przystępując do pracy odbyliśmy szereg podróży zbierając doświadczenia i inspiracje. Powstał bogaty materiał analityczny, który wzbogacił przygotowaną przez urzędników dokumentację wyjściową - mówi Jakub Krzysztofik, założyciel pracowni 3D Architekci, która odpowiada za koncepcję 3 z 8 projektów priorytetowych rewitalizacji centrum Łodzi. Architekt będzie jednym z prelegentów sesji "Zatrzymać czas, czyli o trudnej sztuce rewitalizacji", która odbędzie się 16 lutego w katowickim Spodku podczas 4 Design Days 2018.
Projekt rewitalizacji obszarowej centrum Łodzi to unikalne przedsięwzięcie. Staranne przygotowania i analizy wyjściowe zakończono ogłoszeniem przetargu na wykonawcę prac projektowych. Konieczne było stworzenie interdyscyplinarnego zespołu składającego się z kilkudziesięciu managerów, architektów, urbanistów, konserwatorów, konstruktorów, ekonomistów, geologów, drogowców, inżynierów środowiska, sanitarnych, elektrycznych, projektantów zieleni, który miał ciężko pracować przez 12 miesięcy przy wsparciu wielu miejskich urzędników.
- Wiele lat przygotowywaliśmy się na taką szansę i mieliśmy szczęście wygrać kwalifikacje. Głównym zadaniem było przygotowanie wniosku o dofinansowanie unijne wraz studium wykonalności, ale żeby to osiągnąć, należało wykonać olbrzymią pracę projektową i analityczną oraz przygotować wielobranżową dokumentację. Przede wszystkim trzeba było przeanalizować przygotowane przez zamawiającego materiały - mówi Jakub Krzysztofik, założyciel pracowni 3D Architekci.
Najważniejszym z dokumentów były wyniki wstępnych konsultacji społecznych opisujących oczekiwania mieszkańców. To właśnie wnioski z nich były punktem wyjścia do podejmowania wszelkich decyzji oraz stworzenia wizji rewitalizacji Łodzi. - W oparciu o nie przygotowaliśmy zarys wizji przemian, spełniających oczekiwania mieszkańców, jakim ma podlegać nasze miasto. W trakcie kolejnych konsultacji nawiązaliśmy kontakt z tzw. interesariuszami, czyli lokalnymi działaczami społecznymi, przedsiębiorcami, dyrektorami szkół oraz wszystkimi zainteresowanymi zmianami. Konsultacje przeprowadzono zarówno w formie spotkań, jak i ankiet internetowych. Nasze działania mają na celu przede wszystkim poprawić warunki życia w śródmieściu, ale równie ważnym celem jest zachęcenie mieszkańców peryferyjnych obszarów do powrotu do miasta. Na ożywieniu centrum skorzystają wszyscy łodzianie; wierzymy, że po rewitalizacji będą chętniej odwiedzać śródmieście i właśnie tu realizować swoje potrzeby – mówi Krzysztofik.
Jakie były oczekiwania mieszkańców względem planowanych zmian? Okazało się, że najczęściej powtarzającymi się słowami pojawiającymi się w ankietach było: bezpieczeństwo, zieleń, estetyka oraz przyjazne przestrzenie publiczne.
- Odpowiadając na tak zdefiniowane zapotrzebowanie mieszkańców powstała wizja miasta zadbanego pełnego zieleni oraz dostępnych i bezpiecznych przestrzeni publicznych. Przez przestrzeń publiczną rozumiemy przede wszystkim ulice miasta, które w projekcie zostały zamienione w estetyczne aleje z drzewami po obydwu stronach, uspokojonym ruchu i estetycznych, wysokiej jakości nawierzchniach oraz małą architekturą (ławki, pergole fontanny). Ulice łączą nowoprojektowane mniejsze place, skwery oraz parki kieszonkowe z kluczowymi przestrzeniami o znaczeniu ogólnomiejskim: Plac Wolności, Stary Rynek oraz nowy Plac Majewskiego. Oczywiście poza tym gmina remontuje kompleksowo w tych obszarach kilkadziesiąt kamienic - mówi Krzysztofik.
Tożsamość mieszkańców i miasta
Łódź posiada unikalną historię i tożsamość, które są charakterystyczne nie tylko w obrębie Polski, ale również zagranicą, co potwierdza udział miasta w staraniach o Expo 2022.
- Naszym zadaniem było użycie takich środków projektowych, aby podkreślić niezwykłość i niepowtarzalność naszego miasta. Przystępując do pracy odbyliśmy szereg podróży zbierając doświadczenia i inspiracje. Powstał bogaty materiał analityczny, który wzbogacił przygotowaną przez urzędników dokumentację wyjściową. Korzystając z doświadczeń innych ośrodków nie zapominaliśmy, że projektujemy dla Łodzi, dlatego nie mogło sprawdzić się kopiowanie cudzych pomysłów. Poszukiwaliśmy własnej drogi i za każdym razem analizowaliśmy przydatność każdego rozwiązania pod kątem specyfiki i tożsamości Łodzi. Przykładami takich przestrzeni odwołujących się do historii i tożsamości jest projekt „Zaginionej Dzielnicy” w Parku Staromiejskim oraz nowy pasaż imienia architekta włókienniczej Łodzi Hilarego Majewskiego. Plac Wolności oraz Rynek Starego Miasta uzyskają wreszcie rangę i formę przyjaznych, wysokiej jakości przestrzeni publicznych jakich oczekują łodzianie - mówi architekt.
Należy pamiętać, że projekt rewitalizacji centrum Łodzi jakkolwiek zakreślony ambitnie i wieloaspektowo ogranicza się do 8 projektów priorytetowych.
- Pomimo nacisku władz miasta na stosowanie najbardziej nowoczesnych rozwiązań, nie można było zastosować narzędzi i środków wykraczających poza zakres merytoryczny i terytorialny projektu. Kolejne 12 projektów priorytetowych czeka na realizację, a przecież to nie całość śródmieścia. Na rozwiązanie problemów czekają też inne obszary centrum oraz osiedla blokowe i tereny poprzemysłowe. Dlatego tak ważne są prace nad nowym studium, plany miejscowe oraz inne prace studialne o charakterze ogólnomiejskim jak np. studium transportowe. Jednak ten pierwszy poważny krok jest kluczowy. Najważniejsze jest przerwanie stagnacji miasta i skierowanie go na tory trwałego i stabilnego rozwoju. Właśnie rozwoju, a nie tylko statystycznego wzrostu. To klucz do sukcesu i szansa dla mieszkańców Łodzi tych młodych i starszych - podkreśla Krzysztofik.
Expo 2022
- Niekorzystna dla Łodzi decyzja o organizacji światowej wystawy Expo 2022 nie musi stanowić poważnej przeszkody w realizacji rewitalizacji centrum naszego miasta. Znakomicie przygotowana aplikacja doskonale wpisywała się ten proces. Niestety tak niewiele zabrakło do pełni szczęścia. Być może jednak impreza o takiej randze koncentrowała by zbyt dużo środków w Nowym Centrum, a właśnie w rewitalizacji ważna jest dywersyfikacja i działania rozproszone - przekonuje architekt.
Więcej w tym temacie Jakub Krzysztofik opowie na 4 Design Days 2018, które odbędzie się 15-18 lutego 2018r. w katowickim Spodku.
Jakub Krzysztofik - architekt, urbanista i ekonomista. Od 17 lat prowadzi pracownię architektoniczną 3D Architekci z wizją J. Krzysztofik & Partnerzy. Prowadzi pracę naukową na Politechnice Łódzkiej i dydaktyczną na Uniwersytecie Łódzkim. Główny projektant urbanistycznej koncepcji rewitalizacji 3 z 8 projektów priorytetowych rewitalizacji obszarowej centrum Łodzi o łącznej powierzchni 67,5 ha, w tym kluczowych przestrzeni publicznych: Rynek Starego Miasta, Park Staromiejski, Plac Wolności, Plac Majewskiego, Pasaż Róży, Pasaż Lutra oraz Włókiennicza Corner.
